Plant Factory (โรงงานผลิตพืช)

ขวัญชนก พุทธจันทร์*
บรรณารักษ์ชำนาญการ
สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

 

          Plant factory  (โรงงานผลิตพืช) เทคโนโลยีการเพาะปลูกแห่งอนาคตนี้ เป็นทางเลือกหนึ่งของการปลูกพืชที่ต้องการความปลอดภัยสูง และต้องเป็นพืชที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูง เช่น สมุนไพร หรือยาเพื่อการรักษาโรค แต่ก็มีมูลค่าการลงทุน ค่อนข้างสูง และใช้เวลาในการคืนทุนค่อนข้างนาน เป็นพืชที่สามารถปลูกได้ในตึก อาคาร และบ้านเรือนได้โดยไม่ต้องมีพื้นที่มหาศาล ซึ่งเป็นเทรนด์ของโลกด้านการเกษตรสมัยใหม่ที่หลายประเทศให้ความสนใจมากขึ้น การผลิตควบคุมด้วยเทคโนโลยีทำให้ปราศจากโรคและแมลง ปลอดสารเคมี ทำให้โรงงานผลิตพืชเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้น ตามแนวโน้มความต้องการของผู้บริโภคที่หันมารักสุขภาพ บริโภคผักที่ปลอดภัยจากสารเคมี ผู้ป่วยที่ต้องการควบคุมสารอาหารต่าง ๆ เช่น ผักกาดขาวโพแทสเซียมต่ำสำหรับผู้ป่วย โรคหัวใจและความดันโลหิตสูง ตลอดจนสังคมผู้สูงอายุที่เกิดขึ้นในหลายประเทศทั่วโลก ทำให้คาดว่าโรงงานผลิตพืชจะมีแนวโน้มการเติบโตที่ดี

plant

ที่มา :https://kaset1009.com/th/articles/153415-%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B8%8A.

Plant factory โดยทั่วไปประกอบไปด้วย 6 หลักการพื้นฐาน ได้แก่

  1. ตัวโครงสร้างผนังอาคารที่มีฉนวนกันความร้อนป้องกันการไหลผ่านของอากาศทั้งภายในและภายนอก
  2. รางปลูกผักที่ติดตั้งระบบน้ำ hydroponic และหลอดไฟ LED หรือหลอดไฟฟลูออเรสเซนต์ เรียงเป็นชั้น จำนวน 4 ถึง 20 ชั้น
  3. ระบบทำความเย็นพร้อมระบบระบายอากาศ
  4. ระบบจ่ายคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2 supply unit)
  5. ระบบจ่ายสารอาหาร (Nutrient solution unit)
  6. ปั้มน้ำและชุดควบคุมสภาวะแวดล้อมในอาคารปลูก

          สำหรับพนักงานที่จะเข้าไปปฏิบัติงานในโรงงานผลิตพืชนั้น ต้องทำความสะอาดร่างกายโดยการอาบน้ำหรือเปลี่ยนชุดเป็นเสื้อผ้าที่สะอาด  ดังนั้น Plant factory นั้นจะเป็นพืชที่มีคุณภาพสูง ปราศจากยาฆ่าแมลง และผลิตได้ทั้งปี สามารถนำไปปรุงอาหารได้ทันทีโดยไม่ต้องผ่านการล้างน้ำ  และสามารถยืดอายุหลังการเก็บเกี่ยว (Shelf life) ได้เพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า เมื่อเปรียบเทียบกับพืชที่ปลูกในโรงเรือน (Green house) เพราะมีปริมาณเชื้อจุลินทรีย์ที่ติดมากับพืชในปริมาณที่น้อยกว่ามาก

จุดเด่นของการปลูกพืชแบบ Plant Factory

  • สามารถผลิตพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพให้ผลผลิตสูงมากขึ้น 10 เท่าทั้งด้านอัตราการผลิตที่ผลผลิตต่อพื้นที่ต่อเวลาและการใช้ทรัพยากรในการผลิต
  • เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพราะช่วยลดการใช้สารเคมีจากการกำจัดศัตรูพืช วัชพืช และโรคพืช ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ปราศจากสารพิษ
  • ลดการใช้ทรัพยากรน้ำและธาตุอาหาร โดยใช้น้ำเพียง 10% และใช้ปุ๋ยเพียง 25% เมื่อเปรียบเทียบกับการปลูกพืชแบบดั้งเดิม
  • สามารถปลูกพืชได้ในทุก ๆ สภาพอากาศ และในทุกๆ พื้นที่ รวมทั้งไม่ได้รับผลกระทบ ที่ก่อให้เกิดความเสียหายจากภัยธรรมชาติ
  • มีระยะการเก็บเกี่ยวที่สั้นลง และมีอายุหลังการเก็บนานขึ้น ทำให้ช่วยลดต้นทุนการขนส่ง
  • สามารถเพิ่มคุณภาพของพืชด้วยการสร้างมูลค่าเพิ่มของผลผลิต เช่น การเพิ่มวิตามิน
  • สารต้านอนุมูลอิสระ รวมทั้งสารสกัดที่ใช้เป็นยารักษาโรค
  • มีการเพิ่มศักยภาพการตลาดที่มีความเติบโตในด้านการผลิตเชิงอุตสาหกรรม โดยส่งวัตถุดิบให้กับอุตสาหกรรมยา เวชสำอาง และในกลุ่มคนที่ต้องการพืชที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง หรือ Functional Food สำหรับผู้ป่วย และการป้องกันโรค รวมทั้งยังสามารถผลิตพืชมูลค่าสูงอื่น ๆ ที่ไม่สามารถปลูกได้ในระบบปกติ
  • ปัจจุบันมีการลงทุนการผลิตพืชในระบบ Plants Factory ในอัตราก้าวกระโดด และมีแนวโน้มสูงขึ้นทั่วโลก
  • ค่าใช้จ่ายในการลงทุนทำ LED Plant Factory อยู่ที่ประมาณ 127,000 บาท/ตารางเมตร สามารถสร้างรายได้ปีละประมาณ 75,000 บาท/ตารางเมตร จะคืนทุนได้ประมาณ 1-2 ปี

 

พืชที่เหมาะสมสำหรับ Plant factory ควรเป็นพืชที่มีคุณสมบัติดังนี้

  1. ความสูงไม่เกิน 30 เซนติเมตร เนื่องจากระยะห่างของรางปลูกพืชในชั้นถัดไปจะมีความสูงประมาณ 40 เซนติเมตร และเพื่อให้มีพื้นที่สำหรับการไหลเวียนของอากาศ
  2. พืชที่เจริญเติบโตได้ดีในความเข้มแสงน้อย
  3. พืชที่เจริญเติบโตได้ในที่แออัดและทุกส่วนของพืช (ใบ ลำต้น และราก) สามารถรับประทานหรือขายในราคาที่สูงได้ เช่น ผักสลัด พืชสมุนไพร หรือพืชที่ปลูกเพื่อใช้เป็นส่วนผสมของยา และพืชอื่นๆ ที่มีความสูงไม่เกิน 30 เซนติเมตร สำหรับพืชอาหารหลัก เช่น ข้าว มันสำปะหลัง ไม่เหมาะสมกับโรงงานผลิตพืช เนื่องจากขายเป็นกิโลกรัมของน้ำหนักแห้ง และมีราคาที่ถูกกว่าผักสลัด นอกจากนี้ สำหรับโรงงานผลิตพืชขนาดเล็กในญี่ปุ่น พื้นที่ประมาณ 15-100 ตรม. ได้ถูกพัฒนาเพื่อผลิตเมล็ดพืชในเชิงพาณิชย์ด้วย เช่น เมล็ดมะเขือเทศ เมล็ดแตงกวา เมล็ดมะเขือยาว เมล็ดพืช Hydroponic และเมล็ดไม้ดอก เป็นต้น

 

สามารถศึกษาเพิ่มเติมจากบทความออนไลน์ที่เกี่ยวข้องกับ Plant Factory ได้ดังนี้

1.Effects of environment lighting on the growth, photosynthesis, and quality of hydroponic lettuce in a plant factory.

Xin Zhang, Dongxian He, Genhua Niu, Zhengnan Yan, & Jinxiu Song. (2018). Effects of environment lighting on the growth, photosynthesis, and quality of hydroponic lettuce in a plant factory. International Journal of Agricultural & Biological Engineering, 11(2), 33–40. https://doi.org/10.25165/j.ijabe.20181102.3420

URL :

https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=fsr&AN=129378864&site=eds-live

 

  1. Effect of Light Intensity on Rooting and Growth of Hydroponic Strawberry Runner Plants in a LED Plant Factory.

Zheng, J., Ji, F., He, D., & Niu, G. (2019). Effect of Light Intensity on Rooting and Growth of Hydroponic Strawberry Runner Plants in a LED Plant Factory. Agronomy, 12. https://doi.org/10.3390/agronomy9120875

URL :

https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=edsgao&AN=edsgcl.611748013&site=eds-live

 

  1. Evaluation of the Light Environment of a Plant Factory with Artificial Light by Using an Optical Simulation.

Kota Saito, Yasuhiro Ishigami, & Eiji Goto. (2020). Evaluation of the Light Environment of a Plant Factory with Artificial Light by Using an Optical Simulation. Agronomy, 10(1663), 1663. https://doi.org/10.3390/agronomy10111663

URL :

https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=edsdoj&AN=edsdoj.815fb10008b74745bd9c5efc46bd9543&site=eds-live

 

  1. Flavonoid Productivity Optimized for Green and Red Forms of Perilla frutescens via Environmental Control Technologies in Plant Factory.

Lu, N., Takagaki, M., Yamori, W., & Kagawa, N. (2018). Flavonoid Productivity Optimized for Green and Red Forms of Perilla frutescens via Environmental Control Technologies in Plant Factory. Journal of Food Quality, 1–9. https://doi.org/10.1155/2018/4270279

URL :

https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=bth&AN=133655650&site=eds-live

 

 

  1. Phenotypic Analysis of Germination Time of Individual Seeds Affected by Microenvironment and Management Factors for Cohort Research in Plant Factory.

Eri Hayashi, Yumiko Amagai, Toru Maruo, & Toyoki Kozai. (2020). Phenotypic Analysis of Germination Time of Individual Seeds Affected by Microenvironment and Management Factors for Cohort Research in Plant Factory. Agronomy, 10(1680), 1680. https://doi.org/10.3390/agronomy10111680

URL :

https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=edsdoj&AN=edsdoj.3b0c219cbe334f0694fb43b44353134a&site=eds-live

 

  1. Smart Plant Factory: The Next Generation Indoor Vertical Farms.

Toyoki Kozai. (2018). Smart Plant Factory: The Next Generation Indoor Vertical Farms. Springer.

URL : https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN=1936611&site=eds-live

 

 

  1. Optimizing the Electrical Conductivity of a Nutrient Solution for Plant Growth and Bioactive Compounds of Agastache rugosa in a Plant Factory.

Lam, V. P., Kim, S. J., & Park, J. S. (2020). Optimizing the Electrical Conductivity of a Nutrient Solution for Plant Growth and Bioactive Compounds of Agastache rugosa in a Plant Factory. Agronomy, 1. https://doi.org/10.3390/agronomy10010076

URL :

https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=edsgao&AN=edsgcl.626294131&site=eds-live

 

  1. The role of smart technology in sustainable agriculture: A case study of wangree plant factory

Santiteerakul, S. ( 1,2 ), Sopadang, A. ( 1,2 ), Tippayawong, K. Y. ( 1,2 ), & Tamvimol, K. ( 3 ). (n.d.). The role of smart technology in sustainable agriculture: A case study of wangree plant factory. Sustainability (Switzerland), 12(11). https://doi.org/10.3390/su12114640

URL :

https://portal.lib.ku.ac.th/login?url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=edselc&AN=edselc.2-52.0-85086379716&site=eds-live

 

 

เอกสารอ้างอิง

ดร.อภิชาติบุตร รอดยัง. (2561). โรงงานผลิตพืช (Plant factory) เทรนด์เทคโนโลยีเพื่อการเพาะปลูกแห่งอนาคต. Retrieved from https://www.depa.or.th/th/article-view/plant-factory


Kozai. (2013). Plant Factory in Japan – Current Situation and Perspectives. Chronica horticulture January 2013, สืบค้นเมื่อ 14 พฤศจิกายน 2561, www.researchgate.net/publication/260871244

mitrpholmodernfarm. (2563). Plant Factory โรงงานผลิตพืช. Retrieved from http://www.mitrpholmodernfarm.com/news/2020/06/plant-factory-โรงงานผลิตพืช


 
 
 
1xbet casino siteleri bedava bahis kaçak bahis superbetin yeni giriş casino siteleri