Agritourism (การท่องเที่ยวเชิงเกษตร)
ขวัญชนก พุทธจันทร์*
บรรณารักษ์ชำนาญการ
สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
Agritourism หรือการท่องเที่ยวเชิงเกษตร หมายถึง การท่องเที่ยวที่มุ่งเน้นทางด้านการเรียนรู้วิถีเกษตร กรรมของชาวชนบท โดยเน้นการมีส่วนร่วมของนักท่องเที่ยวในการดำเนินกิจกรรมให้เกิดการเรียนรู้ด้านการเกษตรและวิถีการดำรงชีวิต วัฒนธรรม ประเพณี และเป็นการนำเอาทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดการเรียนรู้มาทำให้เกิดประโยชน์ก่อให้เกิดรายได้ต่อชุมชน และตัวเกษตรกร การท่องเที่ยวเชิงเกษตร จะเป็นการอนุรักษ์ควบคู่ไปกับการท่องเที่ยวเพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบต่อชุมชนและผล กระทบต่อสภาพสิ่งแวดล้อม การท่องเที่ยวเชิงเกษตรเป็นการเดินทางท่องเที่ยวไปยังพื้นที่เกษตรกรรม สวนเกษตร วนเกษตร สวนสมุนไพร ฟาร์มปศุสัตว์และสัตว์เลี้ยง เพื่อชื่นชมความสวยงาม ความสำเร็จ และเพลิดเพลินในสวนเกษตร ได้ความรู้ ได้ประสบการณ์ใหม่ บนพื้นฐานความรับผิดชอบ มีจิตสำนึกต่อการรักษาสภาพแวดล้อมของสถานที่แห่งนั้น ทั้งนี้การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) (2545) ให้ความหมายของ Agritourism (การท่องเที่ยวเชิงเกษตร) ไว้ว่า เป็นการท่องเที่ยวที่ได้ทั้งความเพลิดเพลิน และความรู้นำกลับไปประยุกต์ใช้หรือประกอบอาชีพได้ เหนือสิ่งอื่นใดคือการได้หวนกลับไปเรียนรู้เข้าใจ ภาคภูมิใจกับอาชีพเกษตรกรรมรากฐานของแผ่นดินไทยที่เปี่ยมไปด้วยคุณค่า ภายใต้แนวคิด ปรัชญาองคค์วามรู้ ภูมิปัญญาของบรรพบุรุษเกษตรกรไทย ขนบธรรมเนียม วัฒนธรรม ประเพณีรูปแบบกิจกรรมและการประกอบอาชีพทางการเกษตรที่ก่อใหเ้กิดรายได้แก่ชุมชน
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ได้แยกกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงเกษตร ภายใต้ Amazing Thailand ดังนี้
- การทำนา (Rice Cultivation) ได้แก่ การทำนาปี การทำนาปรัง การทำนาหว่าน พิพิธภัณฑ์ข้าว ความรู้เรื่องข้าวสายพนัธุ์ต่างๆ ประเพณีพิธีกรรมเกี่ยวกับข้าว เป็นต้น
- การทำสวนไม้ตัดดอก (Cutting Flowers) ได้แก่ การทำสวนดอกไม้เพื่อตัดดอกขายทุกชนิด เช่น สวนกุหลาบ ฟาร์มกล้วยไม้ สวนไม้ดอกไม้ประดับนานาชนิด ไม้กระถาง ทุกประเภทร่วมถึงไร่ทานตะวัน เป็นต้น
- การทำสวนผลไม้ (Horticulture) ได้แก่ การทำสวนผลไม้ทุกประเภท การทำเกษตรแผนใหม่ การทำสวนผสม การทา สวนยางพารา สวนไผ่ สวนปาลม์น้ำมัน เป็นต้น
- การทำผักสวนครัว (Vegetable) การปลูกพืชผักสวนครัวทุกประเภท รวมถึงการทำไร่ถั่ว ไร่ข้าวโพด ไร่ข้าวฟ่าง ไร่พริกไทย เป็นต้น
- การทำสวนสมุนไพร (Herbs) การปลูกพืชสมุนไพรนานาชนิด เพื่อใช้ เป็นอาหารเสริม การปลูกพืชผักสวนครัวข้างรั้ว เพื่อใช้เป็นเครื่องดื่ม เครื่องสำอางค์ และการแพทย์แผนไทย
- การทำฟาร์มปศุสัตว์ (Animal Farming) การเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ศรษฐกิจนานาชนิด เช่นการเลี้ยงไหม การทำฟาร์มผึ้ง การทำฟาร์มปลา การเลี้ยงหอยแมลงภู่หอยแครง หอยนางรม ฟาร์มจระเข้ หรือบางแห่งเพาะพันธุ์สัตว์หายาก เช่น ฟาร์มนกยูง ฟาร์มไก่ฟ้า ฟาร์มกวาง เป็นต้น
- งานผลิตภัณฑ์ต่างๆ (Festival) การจัดงานเพื่อส่งเสริมการขายผลิตผล ทางการเกษตร เมื่อถึงฤดูกาล เช่น มหกรรมไม้ดอกไม้ประดับ งานเทศกาลลิ้นจี่ เทศกาลลำไย เทศกาลกินปลา เป็นต้น
ที่มา : https://travel.kapook.com/view149957.html
การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยั่งยืน ควรคำนึงถึงองค์ประกอบของการท่องเที่ยว 5 (5 A’s)
(พะยอม ธรรมบุตร, 2549) ได้แก่
1) ด้านเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยว (Accessibility)
2) ด้านที่พักแรม (Accommodation)
3) ด้านแหล่งท่องเที่ยว (Attraction)
4) ด้านกิจกรรม (Activities)
5) ด้านบริการต่าง ๆ (Ancillary)
โดยใช้วิถีเกษตรของชุมชนเป็นฐานสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยั่งยืน โดยพิจารณาทรัพยากรการท่องเที่ยว การเข้าถึงแหล่งท่องเที่ยวที่มีความปลอดภัย มีสิ่งอำนวยความสะดวกเช่นห้องน้ำที่สะอาด มีเส้นทางการท่องเที่ยว มีป้ายบอกทางชัดเจน มีที่จอดรถ การมีส่วนร่วม ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินในระหว่างการท่องเที่ยว รวมไปถึงขีดความสามารถในการรองรับนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติบนพื้นฐานของ “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” และแนวคิด “การเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม”
สามารถศึกษาเพิ่มเติมจากบทความออนไลน์ที่เกี่ยวข้องกับ Agritourism ได้ดังนี้
- A Demand-driven Success Factor Analysis for Agritourism in Switzerland.
Huber, M., Hofstetter, P., & Hochuli, A. (2020). A Demand-driven Success Factor Analysis for Agritourism in Switzerland. Journal of Rural & Community Development, 15(1), 1–16.
URL :
- ANALYSIS OF AGRITOURISM AND RURAL TOURISM SITUATION IN THE NORTH EAST OF ROMANIA.
STOIAN, M., MĂRCUȚĂ, A., NICULAE, I., & MĂRCUȚĂ, L. (2019). Analysis of Agritourism and Rural Tourism Situation in the North East of Romania. Scientific Papers: Management, Economic Engineering in Agriculture & Rural Development, 19(3), 535–541.
URL :
- Agritourism in Russia: modern conditions and development prospects.
Kabanova, E. E., Vetrova, E. A., Evstratova, T. A., Sulyagina, J. O., & Kataeva, V. I. (2019). Agritourism in Russia: modern conditions and development prospects. Dilemas Contemporáneos: Educación, Política y Valores, 6(3), 1–16.
URL :
- Agritourism in the Context of Sustainable Tourism Development.
Foris, D., Rivza, B., Kruzmetra, M., Comanescu, I. S., & Foris, T. (2020). Agritourism in the Context of Sustainable Tourism Development. Economic Science for Rural Development Conference Proceedings, 54, 108–114. https://doi.org/10.22616/ESRD.2020.54.013
URL :
- California’s agritourism operations expand despite facing regulatory challenges: Surveys show that agritourism operators in California need increased support from their local governments and the state regarding regulatory requirements.
Hardesty, S., & Leff, P. (2020). California’s agritourism operations expand despite facing regulatory challenges: Surveys show that agritourism operators in California need increased support from their local governments and the state regarding regulatory requirements. California Agriculture, 74(3), 123–126. https://doi.org/10.3733/ca.2020a0026
URL :
- Management in Agritourism Promotion as an Element of Support Agritourism Services by Local Authorities.
BRZOZOWSKA, A., & NIEDZIÓŁKA, A. (2016). Management in Agritourism Promotion as an Element of Support Agritourism Services by Local Authorities. Valahian Journal of Economic Studies, 7(2), 35–42. https://doi.org/10.1515/vjes-2016-0002
URL :
- Sustainable Development Modeling of Agritourism Clusters.
Vital, K., Uladzimir, G., Alena, P., & Ina, S. (2020). Sustainable Development Modeling of Agritourism Clusters. Management Theory & Studies for Rural Business & Infrastructure Development, 42(2), 118–127. https://doi.org/10.15544/mts.2020.12
- The Risk Management in the Tourism, Rural Tourism and Agritourism.
TOADER, I.-A., & MOCUȚA, D. N. (2020). The Risk Management in the Tourism, Rural Tourism and Agritourism. Scientific Papers: Management, Economic Engineering in Agriculture & Rural Development, 20(2), 477–482.
URL :
9.The role of Agritourism clusters in implementing the concept of sustainable development region.
Litvinenko, I. L., Solovykh, N. N., Smirnova, I. A., Kiyanova, L. D., & Mironova, O. A. (2019). The role of Agritourism clusters in implementing the concept of sustainable development region. Dilemas Contemporáneos: Educación, Política y Valores, 6(3), 1–23.
URL :
- The role of natural conditions in qualified agritourism - case of Poland.
POCZTA-WAJDA, A., & POCZTA, J. (2016). The role of natural conditions in qualified agritourism - case of Poland. Agricultural Economics / Zemedelska Ekonomika, 62(4), 167–180. https://doi.org/10.17221/97/2015-AGRICECON
URL :
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการเกษตร. (2563). เกษตรพาเที่ยว. Retrieved from http://agrotourism.doae.go.th/
The works community management. (2561). การท่องเที่ยวเชิงเกษตร. Retrieved from http://www.theworks.co.th/blog/2018/10/24/agro-tourism/
นิรมล ขวาของ เสาวคนธ์ ชูบัว นาถนลิน สีเขียว และจุฑามาศ พรหมมา. (2559). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างยั่งยืน : กรณีศึกษาบ้านขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช. การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 13 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน วันที่ 8-9 ธันวาคม 2559